ذکر نکاتی مهم از مطالعات اجتماعی چهارم ابتدائی

باسمه تعالی

ذکر چند نکته ی مهم تاریخی

1-     اسکندر مقدونی در ایران مشهور به اسکندر ملعون و در غرب مشهور به اسکندر کبیر می باشد. وی اهل مقدونیه بود. در طول تاریخ اسکندر برای روم نماد قدرت و اقتدار بوده است. امّا برای ایرانیان نماد خونخواری و خرابی می باشد. نام پدرش فیلیپ دوم مقدونی و نام مادرش المپیاس بود. وی در 10تیر یا 9مرداد 356 قمری به دنیا آمد. ارسطو استاد وی بود.

2-     اسکندر مقدونی در زمان داریوش سوم به سرزمین هخامنشیان حمله کرد و سپاهیان ایران را شکست داد. نخستین نبرد اسکندر و ایرانیان در بهار سال 334 در حوالی آسیای صغیر صورت گرفت. دومین نبرد وی ایسوس نام داشت و سومین نبردش گوگامل نام دارد. وی پس از فتح هند به علّت کمی قشون به ایران بازگشت و به فکر تسخیر عربستان افتاد. سپس به سمت بابل حرکت نمود امّا به علّت تبی که از باتلاق های بابل بر او مستولی شده بود در 32سالگی درگذشت.

3-     شرح خط زمان صفحه ی 62کتاب مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی:

مادها: اولین حکومت و دولت مستقل ایرانی را رسما تشکیل دادند. تقریبا در سال 55قبل از میلاد مسیح در ابتدا دارای شش قبیله بودند که همواره در جنگ بودند. کشاورز و دامپرور بودند. دیااکو قبایل را متحد ساخت و حکومت ماد را بر عهده گرفت. دیگر پادشاهان ماد به ترتیب عبارتند از: فرورتیش (25سال)/هروخ شتر(48سال)/ایخ توویگو(35سال).

هخامنشیان: هردوت هخامنشی بنیان گذار است. امّا کوروش را بنیان گذار این سلسله می دانند. چون وی پارس ها را متحد کرده بود. 220سال در ایران حکومت نمود. مذهب پادشاهان هخامنشی زرتشت بود.خط آن ها میخی بود که 42علامت داشت. تعداد پادشاهان این سلسله 13نفر بود. که تعدادی از آن ها عبارت بودند از: کوروش کبیر-کمبوجیه-داریوش اوّل-خشایارشاه-اردشیر اوّل- داریوش دوّم- اردشیر دوّم- اردشیرسوم- ارشک- داریوش سوم

سلوکیان: نام دولتی یونانی بود. که در میان سال های 64تا312بیش از میلاد بر آسیای غربی فرمانروایی کردند. پس از مرگ اسکندر مقدونی سرزمین های او میان سردارانش تقسیم شدند. پایتخت آن ها سلوکیه بود.(در 204تا305 پیش از میلاد). زبان آن ها یونانی بود.انطاکیه نیز در سال 64تا240پیش از میلاد پایتخت بود. موسس این سلسله سلوکوس بود که استان بابل را فتح کرد. و سپس شوش و ایلام و سرزمین ماد را بر قلمرو خویش افزود. آخرین پادشاه این سلسله فیلیپ دوّم نام داشت.

 اشکانیان: حدود 475سال حکومت نمودند. شهر هکاتم یا صد دروازه پایتخت اوّل آن ها بود. سپس به تیسفون منتقل شد. آن ها از ابتدا تا انتهای حکومت خود با قبایل شرق کشور و امپراطوری روم در جنگ بودند. این سلسله دارای 28پادشاه بود که از اشک اوّل شروع و تا اشک 28پایان یافت.

ساسانیان: 428سال سلطنت کردند. شهرسازی-پل سازی-صنایع-توسعه ی تجارت داخلی و خارجی در این دوره به اوج رسید. طاق کسری یکی از بناهای مهم این دوره است. بنیان این حکومت را اردشیر بابکان بنا نهاد. پایتخت در این دوره شهر تیسفون(درعراق کنونی) بود. جامعه ی ساسانی به طور طبقاتی اداره می شد. اوستا و زند منابع اصلی محتوایی و دینی حکومت محسوب می شدند. نام آخرین پادشاه این سلسله یزدگرد سوم بود.

 نکته درباره ی پوشش گیاهی:

 درختان و درختچه ها و به طور کلّی پوشش گیاهی در حفظ و پایداری خاک و افزایش قابلیت نفوذ آن ها نقش موثری دارند.

 میزان رویش درختان جنگلی به فاکتورهای زیر وابسته است:

نور خورشید/نوع خاک/آب/درجه حرارت

نکته1: داغ ترین نقطه ی زمین در سال 2004و2005میلادی در نقطه ای در کویر لوت ایران بوده است.

نکته2: در شمال ایران میزان بارندگی به بیش از 2113میلی متر می رسد. (رشت 1383).

نکته3: نواحی شمال غرب و غرب ایران تابستان های معتدل و زمستان های سرد و نواحی جنوب تابستان هایی به شدّت گرم و زمستان معتدل دارد.

من ا... توفیق

تهیّه و تنظیم: مسعود علائی